Duyguötesi Toplum: Stjepan Gabriel Mestrovic
Durkheim geleneğini devam ettiren Hırvat-Amerikalı bir sosyolog olan Mestrovic’in bilinen bir eseri. Kitabın ismi de başlı başına bir kavramsallaştırma başarısıdır.
Yazar 90’larda Bosna-Kosova Savaşlarında ve Ebu Ğureyb cezaevinde yaşanan ağır insan hakları ihlalleri konusundaki kuvvetli muhalefetiyle biliniyor. David Riesman’ın The Lonely Crowd adlı kitabı ve Ritzer’in çalışmaları yazarın teorisini geliştirmesinde etkili oldu. Bu yazarlar gibi Mestrovic de seri üretim ve post-modern kültürün duyguları sentetikleştirdiğini ve duyguları mekanikleştiğini ileri sürüyor. Buna göre her türlü haksızlık ve hata basit birer nezaket ve saygı ifadeleriyle halka sunulursa toplumun bunu kabulleniyor. Vahşet de sevgi de sentetiktir. Derinliğini kaybetmiştir. Duygularımız da hayatımız gibi hızla değişiyor. Normalde bizi çok derinden etkileyecek ve uzun süre etkisini sürdürebilecek bir duygu kısa sürede kayboluyor. Yazar bu sebeple “duyguötesi toplum” kavramını öneriyor.
Batılılaşma veya modernleşme doğası gereği bireyi ve toplumu rasyonelleştirdi. Bu durum öyle bir noktaya geldi ki akıl-duygu dengesini kaybetmeye başladık. Artık Mestrovic’in tasviriyle “Dünya, Medeniyetin merkezi kabul edilen Avrupa’nın göbeğinde Boşnakların ve Arnavutların Sırplar tarafından katledilişini naklen izledi. İnsanlar, duygularını kaybetmiş muhabirin, çocuğu Sırlar tarafından katledilen acılı anneye, ‘ne hissediyorsunuz?’ sorusunu mutlu yuvalarında yemek yiyerek izleyebilmektedir”. Özetle, sadece muhabir değil artık toplum duygularını kaybetmeye başlamıştır.
Akıl-duygu bağının kopması toplumda eylem gücünü zayıflatmaktadır. Bu da yeni entellektüellerde kuşku ve belirsizliği önemli ilkeler haline getirdi. Aynı şekilde bu yeni toplumda kutsal önemini kaybediyor. Çünkü ikisi de teorik olarak aynı zeminden besleniyor.
Ana Konu Başlıkları;
Şüphecilik, Tutkunun Sonu Mu?, Riesman’ın Yalnız Kalabalık’ının Yeni Bir Bağlama Oturtulması, Sahicilik Endüstrisi, Kutsalın Kaybolması, Ölüm Ve Masumiyetin Sonu, Mekanikleşmenin Nihai Zaferi
